Sıkça Sorulan Sorular
Core systemHardwareSoftwareDesktopServer & SecurityProject & Community
emerge — configuration — ebuild repository — dispatch-conf
world file — USE flags — ebuilds — profiles
upgrades — using testing packages — binary packages
tools — gentoolkit — eselect
Portage FAQ — cheat sheet — FAQ
all articles
Sıkça Sorulan Sorular bölümü, Gentoo hakkında sıkça sorulan sorular ve bu soruların yanıtlarından oluşan bir derlemedir.
Buranın sadece sıkça sorulan bir kaç sorunun bulunduğu bir sayfa olduğunu lütfen aklınızda bulundurun. Bu soruların bir çoğu wikideki Gentoo documentation sayfasında daha da detaylı açıklanmaktadır.
Gentoo, ve daha da genelinde GNU/Linux kullanmayı öğrenmek için Gentoo dokümantasyonlarını okuyun. Ana dokümantasyon wiki ve Handbook sayfalarında bulunabilir. Ayrıca, man pages, info ve /usr/share/doc/ sayfalarında, veya upstream'de (yazılımın geldiği yer/websitesi) daha fazla bilgi bulunabilir. Bir çok komut
--help veya -h argümanlarını da desteklemektedir.Buradaki sorular genellikle gentoo-dev mail listesi ve İnternet Aktarmalı Sohbet'deki Internet Relay Chat( IRC) Gentoo kanallarından toplanmıştır.
Paket yöneticisine dair sıkça sorulan sorular için Portage FAQ sayfasına bakınız. Aynı zamanda rehberin (handbook) içinde sıkça sorulan sorular bölümü de bulunmaktadır. Wiki'yi düzenlemek ve dokümantasyona dair sorular için wiki FAQ sayfasına bakınız. Bazı mimariler için özel sıkça sorulan sorular sayfaları da bulunmaktadır, bunlar için AMD64/FAQ, PPC/FAQ, MIPS/FAQ, ve Alpha/FAQ sayfalarına bakınız.
Gentoo'yu diğer dağıtımlardan ayıran faktörlere bir göz atmak için benefits of Gentoo yazısına bakınız. Genel kullanıma dair bilgiler için cheat sheet yazısına bakınız. Wiki sayfasına katkı sağlamak ve içerikleri düzenlemek hakkında bilgi için help pages sayfasına bakınız.
Gentoo Hakkında
Gentoo Linux hakkında bilgi veren birden fazla sayfa bulunmaktadır. Bilgi için, about Gentoo, philosophy of Gentoo sayfalarına ve benefits of Gentoo yazısına bakınız. Rehber sayfasında da Gentoo ile alakalı bir bölüm bulunmaktadır.
Gentoo nasıl telaffuz edilir ve anlamı nedir?
Gentoo, "jen-too" şeklinde telaffuz edilmektedir. "Gentoo" içindeki "g" yumuşak telefuz edilir, "gentle"("jen-tıl") kelimesinde olduğu gibi.
Gentoo pengueni'nin bilimsel adı Pygoscelis papua'dır. Penguenlere Gentoo ismi, Falkland Adaları'nın sakinleri tarafından verilmiştir.
Gentoo'yu farklı yapan nedir?
Gentoo, Portage adındaki BSD benzeri bir sistem kullanmaktadır. Portage, Gentoo sisteminde yazılım kurma ve bakımında büyük esneklik sunan bir paket yönetim sistemidir. Portage, derleme zamanı seçenek desteği (USE etiketleri aracılığı ile), koşullu bağımlılıklar, paket kurulum öncesi özet, yazılımın güvenli kurulumu (sanal alanlar aracılığı ile), sistem profilleri, yapılandırma dosyasının korunumu gibi ve daha bir çok farklı özellikler sağlamaktadır. Butün bu özellikler bir araya gelerek Gentoo'nun mümkün olabilecek herhangi bir ihtiyaç için ayarlanabilmesini sağlamakta, ve eğer varsayılan ayarlarda bırakılırsa "kabul edilebilir" bir sistem oluşturabilmesine olanak sağlamaktadır.
Normal şartlarda, Gentoo sistem paketlerini kaynak kodundan derler (compile etme işlemi) ve bu paketleri bir çoğu derleme işlemi sırasında değiştirilebilecek parametrelere göre ayarlayıp, sonrasında yükler. Gentoo, kullanıcısına sistemindeki alt(düşük) seviye (derleme ayarları, mimari seçimi gibi) parametreleri değiştirme imkanı tanır, hem bütün sistem için global olarak, hem de paket başına - eğer gerekirse.
Gentoo, sistemi oluşturan anayazılımlar için fazlasıyla alternatif seçenekler tanımakta, kullanıcının kendi istekleri ve ihtiyacına göre ortamını şekillendirmesine olanak sağlamaktadır - hatta, kullanıcılar sistemlerine yüklenecek veya dışarıda bırakılacak bütün paketleri kontrol edebilmektedir. Genellikle önceden belirli bir kaç sistem için tasarlanmış ve ana sistem yazılımları değiştirilemeyen diğer dağıtımlardan Gentoo'yu ayıran ana farklardan biri budur. Gentoo'nun sağladığı esneklik dolayısı ile herhangi bir "varyant", "edition", veya "sürüm" yoktur - ihtiyaç duyulabilecek herşey varsayılan yükleme yönteminin ardından ayarlanabilir.
Desteklenen mimariler, alt-seviye optimizasyon ayarları ve ana yazılımlar için tanınan farklı seçeneklerin derinliği, Gentoo için meta-dağıtım tabirinin kullanılmasının sebebidir.
Gentoo, yapmaya çalıştığı işi en kolay şekilde yapmaya çalışmaktadır, ve Gentoo prensipleri ve verilen prosedürler minimal düzeyde efor sarf edilerek anlaşılabilecek şekilde tasarlanmıştır. Bir Unix(ve benzeri) bir işletim sisteminin aktif bir kullanıcısı olmak isteyenler için Gentoo, öğrenme eşiğinin de aşılması ardından iyi bir seçenek olacaktır. Gentoo, bir miktar okuma ve sistemin genel olarak nasıl çalıştığına dair düşünmeyi gerektirebilir, ancak bunun karşılığında elde edilen güç hatırı sayılır bir miktardadır.
Gentoo aktif olarak desteklenmekte, ve bütün sistem rolling release sayfasından da görülebileceği üzere hızlı bir geliştirme ve dağıtım metodunu kullanmaktadır. Yeni gelişmeler ve güncellemeler Gentoo ebuild repository üzerinden paylaşılmakta, gerekli patchler(yazılım güncellemeleri) uygulanmakta, ve dokümantasyon günlük olarak güncellenmektedir. Paket yöneticisi Portage için de düzenli olarak yeni özellikler eklenmektedir. Hızlı dağıtım metodu, kaliteyi etkilememektedir. Paketler, testing branch içinde hayatlarına başlar ve stable kısmına yalnızca stabil(güvenilebilir) olduklarından emin olunduğunda taşınırlar, bu geçiş süreci 30 gün veya daha az sürer.
Lütfen rolling release ve bleeding edge terimlerini karıştırmayınız. Gentoo güncellemeleri hızlı olabilir, ancak Gentoo taş gibi stabil bir işletim sistemidir. Bütün paketler test edilmekte, ve gerekli standartları sağladıklarından emin olunmaktadır. Kalite kontrol, Gentoo projesi içinde öncelik verilen önemli konulardan biridir.
Kurulum
Kuruluma genel bir bakış için installation sayfasına bakınız.
'-O9 -ffast-math -fomit-frame-pointer' optimizasyonları ile birlikte sistemim çok dengesiz. Ne oluyor usta?
Paket yöneticisi Portage her ne kadar derleme(compile) işlemi sırasında CFLAGS/CXXFLAGS ayarlarına göre optimizasyonlar yapsa da, bir işlemci için varsayılan olarak verilen ayarlardan fazlası risk taşımaktadır, hatta performans kaybına dahi neden olabilir. Gentoo'nun ana amacı hiçbir zaman alt seviye optimizasyonları desteklemek olmadı, her ne kadar kullanılan mimari buna izin veriyor olsa da.
Özel olarak gerekli olan CFLAGS ayarları, yüklenen paket-başına seçilmelidir, sistem geneli büyük optimizasyonlar tavsiye edilmemektedir.
-O2 parametresi her durumda çalışması beklenen en yüksek optimizasyon değeridir. -O3 üzerindeki herhangi bir ayar GCC(compiler) tarafından desteklenmemektedir. Agresif optimizasyon ayarları bazen yazılımcının beklediği işten tamamıyla farklı bir işi yapan binary(derlenmiş çıktılar) oluşturmaktadır.
Bir bug(hata) raporunda bulunmadan önce lütfen CFLAGS/CXXFLAGS ayarları için -O2 -march=native parametrelerini kullanınız.
Daha fazla detay için GCC optimization yazısını ziyaret ediniz.
'Root' kullanıcısının (veya herhangi bir kullanıcının) parolasını nasıl değiştirebilirim?
Giriş yapılmış olan kullanıcının şifresini değiştirmek için passwd komutunu kullanın. Root kullanıcısı, herhangi bir kullanıcının şifresini passwd username komutu ile değiştirebilir. Daha fazla seçenek ve ayar için passwd komutunun kılavuz sayfası olan (man passwd)'e göz atın.
Normal bir kullanıcı nasıl oluştururum?
useradd larry komutu "larry" isminde yeni bir kullanıcı oluşturacaktır. Ancak bu method, oluşturulan kullanıcıya sistemde düzgün bir şekilde çalışmak için gerekli olan hakları vermemektedir. Bu yüzden aşağıdaki komut tercih edilmektedir:
root #useradd -m -G users,audio,wheel larryBu komut "larry" isminde bir home(ev) klasörüne sahip olan yeni bir kullanıcı oluşturacaktır. -G seçeneği ise kullanıcıyı bir dizi gruba ekleyecektir:
usersgrubu, sistemdeki etkileşimli kullanıcılar için standart bir grupturaudiogrubu, kullanıcının ses aygıtlarına erişimine izin vermektedirwheelgrubu, kullanıcının su komutunu çalıştırarak root ayrıcalıklarına erişmesine izin vermektedir (eğer kişi root kullanıcısının şifresini bilmekte ise)
Oluşturduğum kullanıcı neden 'su' komutu ile root ayrıcalıklarına erişemiyor?
Güvenlik sebepleri ile, kullancılar wheel grubunda bulunuyor iseler su komutunu kullanarak root ayrıcalıklarına erişebilmektedirler. Bir kullanıcıyı wheel grubuna eklemek için aşağıdaki komutu root kullanıcısı olarak çalıştırın:
root #gpasswd -a <username> wheelGentoo'yu yeniden yüklemeden bir sürümden diğerine yükseltebilir miyim?
Gentoo için herhangi bir sürüm yoktur, paketler sürekli olarak güncellenir, bir rolling release dağıtımdır, ancak "bleeding edge" ile karıştırılmamalıdır - varsayılan ayarlar ile Gentoo stabil bir işletim sistemidir.
Gentoo her gün güncelleme alır, ve önemli ana sistem paketleri güncellenir, yeni profiller(gerekirse) oluşturulur. sürüm, edition, varyant vs. terimler kullanılmaz. Güncelleme sayfasında bahsedilenlerin uygulanmasının ardından sistem "güncel" durumda olacaktır.
İyi bakılan, düzenli güncellenen bir sistem yeniden yüklemeye ihtiyaç duymayacaktır.
Gentoo düzenli olarak güncellenmelidir (günlük veya bir kaç günde bir güncellemek mantıksız değildir), hem güvenlik güncellemeleri için, hem de complex sayfasında da bahsedildiği gibi güncellemenin çok karmaşık hala gelmesini engellemek için. Sisteminizi güncel tutmak için Gentoo Upgrading Guide sayfasına göz atınız.
Gentoo, sürekli stabil kalmak, ve güncellemeleri yükleyebilmek için sürekli bir internet bağlantısına ihtiyaç duymaktadır.
Önemli gelişmelere dair, Release Engineering Project sayfası, gentoo-announce mail listesi, ve Gentoo ebuild repository news items sayfası bilgi sunmaktadır.
Sistemimdeki kernel, boot(sistemi başlatma) işlemini gerçekleştiremiyor, ne yapmalıyım?
Kurulumun bütün basamaklarını yeniden yapma zorunluluğu yoktur. Ancak, kernel ve kernel ile alakalı bütün aşamaları tekrar gözden geçirmek gereklidir. Örnek olarak, Gentoo sisteminin aşağıdaki partition şeması kullanılarak kurulduğunu, ve /boot için /dev/sda1, ana sistem (/) için /dev/sda3, ve swap olarak /dev/sda2 kullanıldığını varsayalım.
Bir live environment(CD, USB vb.) kullanarak bilgisayarı çalıştırın, ve superuser(root) ayrıcalıkları edinin (gerekli sistem dosyalarını mounting(yerleştirme) işlemi yapabilmek için).
Öncelikle bütün disk bölümleri(partitionlar) için mount komutunu kullanın:
root #mount /dev/sda3 /mnt/gentoo # Ana sistem dizinini yerleştir (/)
root #mount /dev/sda1 /mnt/gentoo/boot # Boot sistemini yerleştir
root #swapon /dev/sda2 # Swap aktifleştir
root #mount --types proc /proc /mnt/gentoo/proc
root #mount --rbind /sys /mnt/gentoo/sys
root #mount --make-rslave /mnt/gentoo/sys
root #mount --rbind /dev /mnt/gentoo/dev
root #mount --make-rslave /mnt/gentoo/dev
root #mount --bind /run /mnt/gentoo/run
root #mount --make-slave /mnt/gentoo/run
Daha sonrasında Gentoo sistemi içine chroot(change root anlamına geliyor) işlemini gerçekleştirip, kernel ayarlarını gerektiği şekilde değiştirin:
root #chroot /mnt/gentoo /bin/bash
root #env-update && source /etc/profile
root #cd /usr/src/linux
root #make menuconfig
Şimdi, önceki kernel ayarlarında seçilmiş/seçilmemiş olması gereken seçenekleri ayarlayıp, tekrar derleme(recompile) işlemi yapıp, oluşturulan kernel dosyalarını yeniden yükleyiniz.
root #make $(portageq envvar MAKEOPTS) && make install modules_installEğer, LILO bootloader(sistem başlatıcı) olarak kullanılıyor ise, lilo için gerekli komutu yeniden çalıştırın - GRUB kullanıcıları bu kısmı atlamalıdır:
root #/sbin/lilochroot ortamından ayrılıp, sistemi yeniden başlatınız.
root #exit
root #umount -l /mnt/gentoo/dev /mnt/gentoo/sys
root #umount /mnt/gentoo/proc /mnt/gentoo/boot /mnt/gentoo
root #reboot #systemd kullanıyorsanız 'systemctl reboot'
Daha detaylı bilgi için, bu sayfaya bakınız.
Eğer, sorun bootloader(sistem başlatıcısı) tarafından kaynaklanıyorsa, aynı adımları tekrar uygulayın, ancak bu sefer kernel ayarlarını değiştirmek yerine bootloader ayarlarını değiştirin. (bootlader programını yeniden derlemek(compile işlemi) çoğunlukla gerekli değildir)
Proxy sunucum doğrulama(authentication) gerektiriyor, ne yapmalıyım?
Portage'ın bu şemayı otomatik olarak kullanabilmesi için, /etc/portage/make.conf dosyasına ekleyiniz:
/etc/portage/make.confPortage için proxy sunucu doğrulama ayarlarıhttp_proxy="http://kullanıcı_adı:şifre@yourproxybox.org:portnumarası"
ftp_proxy="ftp://kullanıcı_adı:şifre@yourproxybox.org:portnumarası"
RSYNC_PROXY="rsync://kullanıcı_adı:şifre@yourproxybox.server:portnumarası"
Proxy sunucusunun rsync portları için CONNECT ayarını(metodunu) sağlaması gerektiğini unutmayınız.
Ayar dosyalarında açık bir şekilde şifre bulundurmanın bir güvenlik riski olduğunu hatırlatmak isteriz. Genel olarak tavsiye edilen bir şey değildir, ve bazen büyük problemlere yol açabilir. Alternatif olarak daha güvenli metotlar tavsiye edilmektedir.
Bir ISO dosyasını nasıl yazdırırım?
Gentoo kurulum ISO'larını çalıştırabilecek bir USB/CD oluşturmak için tavsiye edilen GUI USB/CD yakma programları sayfasına bakınız. Hali hazırda yüklü bir Gentoo sisteminde bu işlemi gerçekleştirmek için CD/DVD/BD writing sayfasına bakınız (bu yazı henüz ISO yakma kısmını anlatmıyor).
Bu bölüm taşınabilir bir depolama cihazına ISO yakma işlemini anlatmaktadır - USB cihazlar için LiveUSB sayfasına bakınız.
ISO dosyaları, diskin tamamı kullanılarak, özel bir ISO yakma yazılımının da yardımı ile beraber cihaz üzerine işlenmelidir, cihaza yalnızca kopyala-yapıştır yapmak yeterli değildir. Çoğu yazılım ISO dosyaları için bu işlemi gerçekleştirebilmektedir. Sisteminizde var olan yazılım ne ise onu kullanınız, ve o program için gerekli dokümantasyon sayfasını inceleyiniz.
ISO dosyası yakma işlemini gerçekleştirecek bir sürü yazılım bulunmaktadır, aşağıda seçilmiş popüler bir kaç yazılımı açıklamaları ile beraber bulabilirsiniz:
- MS Windows için EasyCD Creator, sırasıyla File, Record CD from CD image seçeneklerini seçiniz. Sonrasında Files of type seçeneğini ISO image file yapınız. Daha sonra ISO dosyasının bulunduğu dizine gidip Open tuşuna basınız. Start recording tuşuna bastıktan sonra seçtiğiniz ISO dosyası gerekli şekilde CD/DVD üzerine işlenecektir.
- MS Windows için Nero Burning ROM, otomatik olarak çıkan kurulum sihirbazını kapatıp File menüsünden Burn Image seçeneğini seçin. Kullanıcak dosyası bulun ve Open tuşu ile seçin. Şimdi, Burn tuşuna basın ve kısa sürede yeni Gentoo LIVE CD'niz hazır olacak.
- cdrtools (app-cdr/cdrtools) paketinin bir parçası olan cdrecord programı ile (Linux ve benzeri sistemlerde): cdrecord dev=/dev/cdrom komutunu kullanın, cdrecord dev=/dev/cdrom (/dev/cdrom kısmını, işlem yapmak istediğiniz CDROM cihaz ile değiştirin) ve sonrasında kullanacağınız ISO dosyasının dizinini en sona ekleyin.
- Unix(ve benzeri) işletim sistemlerinde K3B programı ile: sırasıyla Tools → Burn Image seçeneklerine tıklayın. Sonrasında 'Image to Burn' seçeneği ile kullanacağınız ISO dosyasını seçin, ve 'Burn Medium' seçeneği ile kullanacağınız cihazı seçin. Start tuşu ile yazma işlemini başlatabilirsiniz.
- Mac OS X Panther ve sonrası için, Applications/Utilities kısmında yer alan Disk Utility programını kullanın: Images menüsü içinde Open seçeneğini bulun, işlem yapmak istediğiniz diski seçip Images menüsü içindeki Burn tuşuyla işlemi gerçekleştirin.
Kullandığım CPU(işlemci) için hangi ISO veya stage dosyasını kullanmalıyım?
Gentoo yüklemek istediğiniz sistemde hangi işlemcinin olduğu bilgisi edininiz (örneğin Pentium-M gibi). Sonrasında, işlemciniz ile uyumlu olan genel CPU türünün (işlemci ailesinin) ne olduğunu öğrenin, ve bunu Gentoo tarafından sağlanan ISO ve stages dosyaları ile karşılaştırın. Sahip olduğunuz işlemcinin üreticisinin sayfasına gitmek genelde işe yarayan bir yöntemdir, ancak tercih ettiğiniz bir arama motorunu kullanarak aramak çoğunlukla daha etkili olacaktır.
Eğer emin değilseniz, daha "düşük" bir seviye ISO, stage dosyası seçin, örneğin i686 veya klasik x86 (veya eşdeğleri) gibi. Bu sisteminizin çalışacağından emin olmanızı sağlar, ancak gerekli optimizasyonlara sahip olmayacağı için tam potansiyelinde çalışmayabilir.
Gentoo tarafından sağlanan binary (derlenmiş) stage dosyalarından çok daha fazlasının da olduğunun altını çizmek isteriz. march ayarı hakkında daha fazla bilgi için GCC guide sayfasına bakınız.
Aynı zamanda, selecting the correct tarball ve choosing the right installation medium sayfaları da bu konuyla alakalı daha fazla bilgi içermektedir.
Sistemi yeniden başlattıktan sonra internet çalışmıyor. Sorun nedir?
En başta daha ilkel çözüm yöntemleri ile başlayınız (kabloları, modemi kontrol etmek vb.) gibi.
İnternet (network) kartınızın kernel tarafından tespit edildiğinden emin olunuz. Ağ arayüzlerini görmek için ifconfig -a komutunu kullanabilirsiniz. Duruma göre eth0, eno1, enp2s0, enp0s8, wlan0 wlp5s6 (kablosuz internet kardınız varsa) ve türevlerini görmelisiniz. Bir kartın tespit edilebilmesi için bazı kernel modülleri gerekebilir. Eğer böyle bir durum söz konusuysa, lütfen gerekli modüllerin /etc/modules-load.d dizininde, sonunda .conf uzantısı ile bulunduğundan emin olun.
Sistemin kullanacağı internet kartı için gerekli kısım kernel dışında bırakıldı ise, yeniden ayarlanmalı ve bazı durumlarda tekrardan derleme (recompile) işlemi yapılmalıdır.
Eğer internet kardı kernel tarafından bulunmuş, ancak sistem DHCP kullanmak üzere ayarlandıysa, henüz bir DHCP client aracı yüklü olmayabilir. Gentoo sistemleri için kullanılabilecek bir sürü DHCP client mevcuttur, dhcpcd sık kullanılanlardan biridir. Bu işlemleri yapmak için internet bağlantısı gerekli ise, yüklemeyi yaptığınız CD/Live USB ortamına geri dönüp, net-misc/dhcpcd paketini yükleyiniz.
Bu tarz araçlar kullanarak sistemi kurtarmaya dair detaylı bilgi burada da bulunabilir.
Rehber, network setup kısmında daha fazla bilgi içermektedir, ayrıca wiki üzerinde Ethernet, WiFi, ve network management sayfalarına da bakabilirsiniz.
Windows veya başka işletim sistemleri ile dual boot (bilgisayarda birden fazla OS bulundurma işlemi) gerçekleştirebilir miyim?
Elbette! Muhtemelen en hızlı yol, sys-boot/os-prober paketi ile birlikte GRUB kullanmaktadır. Bu konu ile alakalı daha fazla bilgi GRUB article sayfası ve özellikle bu kısımda bulunabilir.
GRUB Legacy veya LILO kullanarak Windows'u başlatma çalıştığımda yalnızca siyah ekran görüyorum. Ne yapmalıyım?
Bu yalnızca GRUB Legacy ve LILO yazılımlarını etkileyen bilindik bir sorundur. Windows, eğer ilk disk bölümünde (partition) yüklü değil ise başlamayı reddediyor. Bunu çözmek için, Windows'u boot loader (sistem başlatıcı) ayarlarını kullanarak, diskin ilk bölümünde yüklü olduğuna dair "kandırmak" gereklidir. Aşağıdaki örnekte Gentoo /dev/sda (ilk disk) içinde ve Windows /dev/sdb (ikinci disk) içinde yüklüdür. Kendi ihtiyaçlarınıza göre isimleri değiştiriniz:
/boot/grub/grub.confWindows ile dual boot için örnek grub.conftitle Windows XP
map (hd1) (hd0)
map (hd0) (hd1)
rootnoverify (hd1,0)
chainloader +1
Yukarıda verilen örnek GRUB Legacy bootloader içindir, GRUB2 için değildir. GRUB ile dual boot işlemine dair GRUB article sayfasına bakınız.
/etc/lilo.confWindows ile dual boot için örnek lilo.confother=/dev/sdb1
label=WindowsXP
table=/dev/sdb
map-drive = 0x80
to = 0x81
map-drive = 0x81
to = 0x80
Bu ayarlamalar Windows'un ilk diske yüklü olduğunu düşünmesini sağlayacaktır, ve bu sayede sistemin başlamasına izin verecektir. Bu konuyla alakalı daha fazla bilgi resmi GRUB documentation sayfasına ve man lilo.conf dokümantasyon sayfasına bulunabilir.
stage1 veya stage2 tarball dosyaları kullanarak Gentoo nasıl yükleyebilirim?
Gentoo Rehberi yalnıza stage3 tarball kullanarak yapılan kurulumu anlatmaktadır. stage1 ve stage2 geliştiriciler içindir, başka kişiler tarafından kullanılmamalıdır. stage3 dosyası kullanıcıların bir sistem oluşturabilmesi (bootstrapping) için yeterlidir. Çalışan bir internet bağlantısı da önemli bir gereksinimdir.
Bootstrapping, gerekli sistem paketleri yüklendikten sonra C kütüphaneleri (library) ve derleyicinin (compiler) inşa edilmesidir. Bu işlem için, stage3 dosyası ile bir yükleme gerçekleştirin. Configuring the Kernel kısmına gelmeden önce bootstrap.sh script dosyası düzenlenerek ihtiyaca göre ayarlanabilir:
root #cd /var/db/repos/gentoo/scripts
root #vi bootstrap.shGerekli ayarlamalardan sonra, script dosyasını çalıştırınız.
root #./bootstrap.shSonrasında, bütün ana sistem paketlerini yeni inşa edilmiş yazılımları (toolchain) kullanarak tekrardan derleyin (recompile). Bunları yeniden derlemeniz gereklidir, çünkü stage3 dosyası hali hazırda bunların bir versiyonunu içermektedir:
root #emerge -e @systemŞimdi Configuring the Kernel kısmı ile devam edebilirsiniz.
Paket yönetimi
Paketler hangi formda saklanır?
Paketler tam olarak "saklanmaz". Bunun yerine, Gentoo ihtiyaç duyulan paketleri (dependencies) ayarlayabilecek, kaynak kodunu çekebilecek, ve kullanıcının istekleri doğrultusunda derleme işlemini başlatabilecek yönergeleri tutar. Gentoo, genelde binary dosyalarını yeniden derleme (recompile) işlemini yeni bir sürüm, veya snapshot geldiğinde yapar. Ebuild scriptleri hakkında daha fazla bilgi Gentoo Developer Manual sayfasında bulunabilir.
Hazırlanacak ISO dosyaları için, .tar.bz2 formatı ile uyumlu olan ve paketlerin sonlarında fazladan meta-data içeren .tbz2 formatı kullanılarak, daha öncesinde işlenmiş binary paketler sunulur. Bu dosyalar, çalışan (ancak tamamıyla özelleştirilmemiş) hızlı bir paket yüklemesi için kullanılabilir.
Gentoo'nun Portage paket yöneticisi kullanarak RPM (Red Hat package manager dosyaları) üretmek mümkündür, ancak var olan RPM dosyalarını yüklemek mümkün değildir.
Derleme sırasında ./configure adımını kendin uygulamak istiyorum. Mümkün müdür?
Evet, ancak pek kolay değildir, tavsiye de edilmez. Bunu yapmak için gerekli metot, Portage paket yöneticisinin içini dışını iyi anlamış olmanızı gerektirir, ve bunun yerine ebuild dosylarını patchleyerek (değiştirerek) kendi istediğiniz hale getirmeniz tavsiye edilir ("overlay" denen mekanizmanın ana amacı da budur). Bu yöntem hem daha kolaydır, hem de ileride sistem bakımı için çok daha iyidir. Gerekli bilgi Gentoo Developer Manual sayfasında bulunabilir.
rsync ya benim sistemimde çalışmıyorsa?
873 portundan trafiğe izin vermeyen bir güvenlik duvarı (firewall) arkasında iseniz emerge-webrsync komutu HTTP üzerinden Portage snapshot güncellemeleri için kullanılabilir. Proxy kullanarak işlem yapmak için, bu kısıma bakınız.
Evimde yavaş bir internet bağlantım var (veya yok). Kaynak kodları başka yerde indirip sonrasında sistemime ekleyebilir miyim?
Kaynak kodlarını manüel olarak indirip, gerekli noktalara kopyalamak mümkündür, ancak çok uğraştırıcı bir işlemdir.
Hangi paketlerin yükleneceğini öğrenmek için emerge --pretend package/atom komutunu kullanınız. Bu paketlerin kaynak kodlarına ulaşmak için, emerge -fp package/atom komutunu kullanınız. Dosyaları indirdikten sonra, dilediğiniz şekilde taşıyabilirsiniz. /var/cache/distfiles/ dizinine gerekli dosyaları yerleştirin, ve paketi emerge package/atom komutu ile yükleyin.
Kaynak kod dosyaları /var/cache/distfiles/ dizininde birikiyor. Bunları silmek güvenli midir?
Bu dosyaları silmenin günlük kullanımda negatif bir etkisi olmayacaktır. Ancak, bu dosyaların en azından son sürümlerini tutmak yararlı olabilir; aynı yazılımın özel bir sürümü için birden çok ebuild dosyası ile karşılaşabilirsiniz. Eğer yazılım tekrardan derlenmek veya güncellenmek istenirse, kaynak kodlarını yeniden internet aracılığıyla indirmek gerekecektir.
app-portage/gentoolkit paketi ile birlikte gelen, eclean scriptlerini kullanarak da /var/cache/distfiles/ dizinindeki dosyaları yönetebilirsiniz. Aynı program farklı dizinleri temiz tutmak için de kullanılabilir. Daha fazla bilgi için eclean dokümantasyonuna ve Gentoolkit article sayfasına bakınız.
/var/tmp/portage dizininde ne var? /var/tmp/portage içindeki klasör ve dosyaları silmek güvenli midir?
Derleme işlemi sırasında, Gentoo paket kaynak kodlarını /var/tmp/portage dizininde (veya $PORTAGE_TMPDIR/portage dizininde, eğer varsayılan değer değiştirildi ise) kaydeder. Başarılı bir yükleme (emerge) işlemi ardından bu dosyalar silinir, ancak bu bazen başarısız olur. Eğer emerge komutu çalışmıyor ise, bu dizindeki dosyaları temizlemek güvenlidir. Bu dizini temizlemeden önce pgrep emerge komutu ile, emerge çalışıyor mu çalışmıyor mu kontrol etmeyi unutmayınız.
Kullanım
Uluslararası bir klavye düzeni nasıl seçerim?
/etc/conf.d/keymaps dizinindeki keymap değerini ihtiyacınıza göre değiştiriniz. Konsolun fazladan karakterleri (ü ö ç harfleri gibi) kullanabilmesi için, /etc/conf.d/consolefont dizininde consolefont ve consoletransation değerlerinin de ayarlanması gerekebilir. Lokalize etme işlemlerine dair daha fazla bilgi localization guide sayfasında bulunabilir. Sonrasında, reboot komutuyla sistemi yeniden başlatınız, veya keymaps and consolefont scriptlerini yeniden başlatınız:
root #/etc/init.d/keymaps restart
root #/etc/init.d/consolefont restart
Daha fazla bilgi için keyboard layout switching sayfasına bakınız.
Ayarladığım DNS yalnızca root kullanıcısı için çalışıyor?
/etc/resolv.conf dosyası yanlış izin değerlerine (permissions) sahip; bu şekilde çözebilirsiniz:
root #chmod 0644 /etc/resolv.confAyrıca resolv.conf sayfasına da bakınız.
Kullanıcım kendi crontab uygulamasını neden kullanamıyor?
(Çevirmenden not: crontab, sisteminizde bazı komutları periyodik olarak çalıştırmanıza yarayan bir araçtır)
Kullanıcınızı cron grubuna ekleyiniz.
root #gpasswd -a <kullanıcı_adı> cronNumlock'un önyükleme sırasında aktif olmasını nasıl sağlarım?
Aşağıdaki komut numlock servisini varsayılan çalışma düzeyine (default runlevel), ekleyecek de numlock servisinin sistem başlatılırken aktif olmasını sağlayacaktır:
root #rc-update add numlock default
root #/etc/init.d/numlock startHer GUI programı bunun için farklı imkanlar sağlamaktadır; seçtiğiniz programın yardım kanallarına ve dokümantasyonlarına göz atınız.
Çıkış yaptığımda terminalin temizlenmesini nasıl yapabilirim?
Terminali temizletmek için clear komutunu, ilgili kullanıcının ~/.bash_logout dosyasına ekleyin:
user $echo clear >> ~/.bash_logoutBu işlemi yeni bir kullanıcı oluşturulduğunda otomatik olarak gerçekleştirmek için aynı işlemi /etc/skel/.bash_logout dosyasına da uygulayın:
root #echo clear >> /etc/skel/.bash_logoutGeliştirme
Hataları (bug) nereden raporlayabilirim?
Hata raporları için Bugzilla sitesini kullanınız. #gentoo (webchat) Libera.Chat IRC kanalı aracılığı ile de konu hakkında sorular sorabilirsiniz.
Hataları raporlamaya dair wikide yazılmış bir kaç içerik mevcuttur: Bugzilla/Bug report guide ve Bugzilla/Guide. Ayrıca, support sayfasına da bakınız.
Yeni sürümler hangi sıklıkla çıkartılır?
Gentoo paketleri genelde upstream (ana yazılım geliştiricileri) yeni bir sürüm çıkardığında paylaşılır, bununla ilgili daha fazla bilgi için yine bu sayfada bulunan şu kısıma bakabilirsiniz.
Önemli gelişmelere dair, Release Engineering Project sayfası, gentoo-announce mail listesi, ve Gentoo ebuild repository news items sayfaları bilgi sunmaktadır.
Bu bölüm paketlerin dağıtımı ile ilgilenmektedir. Gentoo rolling release şeklinde anılan bir dağıtımdır, ve herhangi bir "sürüm" yoktur, lütfen Gentoo'yu farklı yapan nedir? bölümüne bakınız.
Hoparlörüm deli gibi bip sesleri çıkartmakta. Konsolun bip seslerini nasıl devre dışı bırakabilirim?
Konsol bip sesleri setterm komutu kullanılarak kapatılabilmektedir:
root #setterm -blength 0Ön yükleme sırasındaki konsol bip seslerini kapatmak için aşağıdaki komutu /etc/conf.d/local.start dosyasının içine yerleştirin. Ancak bu, sadece geçerli terminaldeki bip seslerini devre dışı bırakmaktadır. Diğer terminallerdeki bip seslerini de devre dışı bırakmak için, şekildeki gibi komutun çıktısını hedef terminale aktarın:
root #setterm -blength 0 > /dev/vc/1/dev/vc/1 kısmını, konsol bip seslerinin devre dışı bırakılması istenilen terminal ile değiştirin.
Daha fazla detay için bu makaleye göz atın.
Önemsiz Bilgiler
'e' harfi Gentoo sistemlerinde kullanılan bir çok yazılımın adında neden vardır?
'e' harfi Gentoo en başta Enoch Linux olarak tanındığı zamanlardan gelmektedir. Çoğu Gentoo programının başında 'e' bulundurmasının sebebi budur.
İşte Daniel Robbins (Daniel Robbins) 'in bir sözü: "Bence 'e' gerçekten enoch'tan geldi, tek harfli bir prefix(ön harf) olarak 'iMac' zamanlarda seçilmişti, ki bu da Ağustos 1998 zamanları yayınlanmıştır. Enoch 1999 başlarında başladı. (https://www.funtoo.org/Funtoo_Linux_History) linkine bir bakınız."
Kaynaklar
Gentoo Linux CD veya DVD'si satın alabilir miyim?
Bir çok mağaza CD veya DVD satmayı bıraktı. Gentoo ISO dağıtım sistemi ve sürekli gelişen teknolojik gelişmelerin yanında (özellikle de internet kullanımının çok yaygınlaşması ile beraber) bu dağıtım yöntemleri bir çeşit antika haline gelmişti. Bunlar indirme sayfası aracılığı ile elde edilebilir.
Lisanslı mağazalar, Mağaza sayfası'nda listelenmiştir.
Sıkça Sorulan Sorular sayfasında soruma cevap alamadım. Peki şimdi ne yapmalıyım?
documentation, Gentoo wiki, man pages, Info, /usr/share/doc/ vb. sayfaları dolanmak iyi bir başlangıç olabilir. Bir çok komut --help veya -h argümanlarını da desteklemektedir.
Farklı Gentoo mail listeleri ve forum sayfası da yardımcı olabilir. Sorularınızı direkt #gentoo (webchat) Libera.Chat IRC kanalından da sorabilirsiniz.
Gentoo bug tracking system sayfası bir çok probleme dair bilgi içermektedir. İnterneti genel olarak taramak, sorularınıza cevap bulmanıza yardımcı olabilir. Eğer özel bir pakete dair sorun yaşıyorsanız, upstream (geliştiricilerin kullandığı dağıtım yeri) dokümantasyonlarını inceleyiniz.
Eğer özel bir sorun yaşıyorsanız, support sayfasına bakınız.
This page is based on a document formerly found on our main website gentoo.org.
The following people contributed to the original document: Daniel Robbins (Daniel Robbins) , Colin Morey, John P. Davis, Eric Stockbridge, Stoyan Zhekov, Carl Anderson, Jorge Paulo, Benny Chuang, Jonathan Smith,
They are listed here because wiki history does not allow for any external attribution. If you edit the wiki article, please do not add yourself here; your contributions are recorded on each article's associated history page.