Handbook:Parts/Installation/About/tr
Giriş
Hoşgeldiniz
Gentoo'ya hoşgeldiniz! Gentoo, akla gelebilecek herhangi bir aplikasyon ve ihtiyaca göre şekillendirilebilen Linux tabanlı ücretsiz bir işletim sistemidir. Gentoo, ücretsiz bir yazılım ekosisteminde inşa edilmiştir ve altında yatan yazılımları kullanıcılarından gizlemez.
Açıklık
Gentoo'nun ana araçları basit programlama dilleri kullanılarak yazılmıştır. Gentoo'nun paket yöneticisi Portage, Python programlama dili ile yazılmıştır. Ebuild'ler, ki bunlar Portage için paket kurulum yönergeleri sağlamaktadır, bash kullanılarak yazılmıştır. Kullanıcılarımızı Gentoo'nun kaynak kodunu incelemeye, değiştirmeye ve geliştirmeye teşvik ediyoruz.
Varsayılan ayarlarda, paketler yalnızca gerekli bugları (problem) çözmek veya uyumsuzluk sorunlarını gidermek için güncellenir. Bu programlar yazılımcıların ana deposu tarafından sağlanan kaynak kodlarından derlendikten (compile etme işlemi) sonra sisteme yüklenir (bazı programlar için binary paketler (önceden derlenmiş paketler) de mevcuttur). Gentoo ayarlamaları text (metin) dosyaları aracılığıyla yapılır.
Yukarıda belirtilen nedenlerden ötürü: açıklık bir tasarım prensibi olarak işletim sisteminin içine işlenmiştir.
Seçim
Seçim Gentoo içindeki tasarım prensiplerinden bir diğeridir.
Bir Gentoo kurulumu yapılırken, seçim gerektiren yerler rehber boyunca açık bir şekilde belirtilmiştir. Sistem yöneticileri tamamıyla desteklenen iki init sisteminden (Gentoo'ya ait OpenRC ve Freedesktop.org'a ait systemd) birini seçebilir, diskin nasıl ve hangi dosya formatları kullanılarak bölümlendirileceğine karar verebilir, hedef bir sistem profilini seçebilir, paketlerin destekleyeceği özellikleri sistem boyutu veya paket başına USE flag ayarları ile ayarlayabilir ve bootloader (sistem başlatıcı) ağ yönetim araçları vb. daha bir çok seçimi kendi ihtiyaçlarına göre yapabilirler.
Geliştiriciler boyutundan bir felsefe olarak, Gentoo geliştiricileri kullanıcıları spesifik bir sistem profili veya masaüstü ortamı kullanmaya zorlamaz. GNU/Linux ekosistemi içinde sunulan bir program varsa, yüksek ihtimal Gentoo içinde de mevcuttur. Eğer değilse, bizler de görmeyi çok isteriz. Yeni paket oluşturmak için istekleri bug report sayfasından bildiriniz veya kendi ebuild deponuzu oluşturunuz.
Power
Being a source-based operating system allows Gentoo to be ported onto new computer instruction set architectures and also allows all installed packages to be tuned. This strength surfaces another Gentoo design principal: power.
A system administrator who has successfully installed and customized Gentoo has compiled a tailored operating system from source code. The entire operating system can be tuned at a binary level via the mechanisms included in Portage's make.conf file. If so desired, adjustments can be made on a per-package basis, or a package group basis. In fact, entire sets of functionality can be added or removed using USE flags.
Gentoo'yu Gentoo yapan şeyin "seçenekler" olduğu önemlidir. Kullanıcıyı herhangi bir şeye zorlamamaya çalışmaktayız. Eğer herhangi bir konuda hatalı olduğumuzu düşünüyorsanız hata kaydı açabilirsiniz.
Kurulumun şekillenmesi
Gentoo kurulumu 10 adımlık bir işlem olarak görlebilir. Her adımın sonunda kurulum belli bir aşamaya gelecektir:
| Step | Result |
|---|---|
| 1 | Kullanıcı Gentoo kurabileceği bir ortamda çalışmaktadır. |
| 2 | Gentoo kurulumu için internet bağlantısı hazırdır. |
| 3 | Sabit diskler gentoo kurulumuna uygun şekilde yapılandırılmıştır. |
| 4 | Kurulum ortamı hazırdır ve kullanıcı yeni sistemine geçişe (chroot) başlayabilir. |
| 5 | Tüm Gentoo kurulumunda bulunan temel paketler kurulu durumdadır. |
| 6 | Linux çekirdeği kurulmuştur. |
| 7 | Kullanıcı sistemin büyük çoğunluğunu yapılandırmış durumdadır. |
| 8 | Gerekli sistem araçları yüklenmiştir. |
| 9 | Gereken açılış yükleyicisi kurulup yapılandırılmıştır. |
| 10 | Taze Gentoo sistemi keşfe hazır durumdadır. |
Karşınıza bir seçenek sunulduğunda, rehber her seçeneğin avantaj ve dezavantajını açıklamaya çalışacaktır. Ardından öntanımlı seçenek ile (öntanımlı olduğu belirtilerek) devam edecektir. Diğer seçeneklerin seçilmesi durumunda da onlarla ilgili yönlendirmeler bulunmaktadır (alternatif olduğu belirtilerek). Öntanımlıları Gentoo'nun önerdiğini düşünmeyin. Bu tercihler çoğu kullanıcının tercih edeceğine inanıldığı için yapılmıştır.
Bazen seçime bağlı yönergelerle karşılaşılabilir. "Seçime bağlı: " olarak belirtilen ve Gentoo'nun çalışmasında ihtiyaç duyulmayan bu bölümleri es geçebilirsiniz. Tabi önceden yaptığınız seçimler bu değişiklikleri zorunlu kılmıyorsa. Böyle bir durumda belgede detaylı açıklama yapılmaktadır.
Seçenekler neler
Gentoo birçok farklı şekilde kurulabilir. Gentoo'nun kurulum CD'leri indirilerek, sistemde kurulu olan farklı bir dağıtım kullanılarak, herhangi bir tak-çalıştır CD ile (Knoppix gibi), ağ üzerinden vb.
Bu belgede Gentoo'yu kurulum CD'sinden kurmak anlatılmaktadır. Bazı durumlarda ağ üzerinden kuruluma da değinilecektir.
Diğer kurulum çeşitleri hakkında bilgi almak için lütfen alternatif kurulum rehberini okuyun.
Ayrıca işinize yarayabilecek bir Gentoo kurulum ipuçları belgesi de bulunmaktadır.
Problemler
Eğer kurulumda (veya kurulum dökümanlarında) bir hata bulursanız lütfen hata takip sistemini ziyaret edip hatanın rapor edildiğine emin olun. Rapor edilmemişse, yeni hata kaydı açabilirsiniz. Geliştiricilerden çekinmeyin, (genelde) insan yemezler.
Bu döküman mimariye özel olmasına rağmen, diğer mimarilere de atıfta bulunulabilir.Bunun sebebi dökümanın büyük bölümünün diğer mimariler ile ortak işlemleri anlattığı için ortak kullanılmasıdır. Ancak bu işlem olabildiğince az kafa karıştırıcı hale getirilmeye çalışıldı.
Bir sorunun kullanıcı (dökümanların okunmamasından) kaynaklı mı yoksa yazılım (dökümanların veya yazılımın yeterli incelenmemesinden) kaynaklı mı olduğu hakkında kafa karışıklığınız var ise irc.freenode.net üzerinde bulunan #gentoo (webchat) kanalında görüşlerinizi dinlemeye açığız.
Bu arada, eğer farklı sorularınız var ise Gentoo Wiki'de bulunan sık sorulan sorular bölümüne bakabilirsiniz. Ayrıca Gentoo forumlarında da sss bölümü bulunmakta.