Skrócony Podręcznik Instalacji Gentoo AMD64 (x86_64) [bez UEFI]

From Gentoo Wiki
Jump to:navigation Jump to:search


Ta instrukcja pozwala na instalacje systemu opartego na OpenRC ze środowiskiem graficznym GNOME oraz menedżerem pakietów 'Portage'. Jest ona skrócona do minimum, aby uprościć zrozumienie i przeprowadzenie procesu instalacji. Zakłada instalację w trybie MBR (nie UEFI) z pominięciem niektórych kroków (wykonanych później) w celu najszybszego uruchomienia nowego systemu. Powodzenia!

Oryginalna, pełna wersja angielska (na której oparto niniejszą): wiki.gentoo.org/wiki/Handbook:AMD64

Instalacja Gentoo

Pobierz 'LiveGUI USB Image' https://www.gentoo.org/downloads/

Polecam instalację poprzez uruchomienie komputera z 'LiveGUI USB Image'. Jest to obraz płyty z graficznym interfejsem użytkownika, który można nagrać na pendrive (poleceniem 'dd' w Linuksie lub programem rufus). Pozwala on, jeżeli masz dostęp do internetu, uruchomić Gentoo i zainstalować system. W przypadku problemów z bootowaniem, możesz spróbować użyć dodatkowych opcji podczas uruchamiania (np. gentoo acpi=off doapm).

Pobierz 'Stage 3' https://www.gentoo.org/downloads/

Aby zainstalować system oparty o OpenRC ze środowiskiem GNOME wybierz architekturę amd64 (aka x86_64,x64,Intel 64) - desktop profile|openrc.

Automatyczne połączenie internetowe (np. używając "komórki"-USB Tethering)

Zazwyczaj konfiguracja sieci jest ustawiana automatycznie, sprawdź czy działa:

root # ping -c 3 www.gentoo.org

Jeżeli nie działa, możesz spróbować posłużyć się poleceniami: ifconfig, ip addr; aby znaleźć nazwę interfejsu sieciowego i uaktywnić go poleceniem dhcpcd "nazwa interfejsu".

Alternatywa ('Minimal Installation CD'): Możesz przeglądać tą dokumentację podczas instalacji

Jeżeli jednak wystartowałeś komputer z zalecanego przez developerów "Minimal Installation CD' to, aby przeglądać Podręcznik podczas instalacji najpierw utwórz konto użytkownika (opis w punkcie 5.4), potem wciśnij Alt+F2 żeby przejść do nowego okna terminalu (TTY).

Następnie uruchom przeglądarkę 'links' :

user $links https:// wiki.gentoo.org/wiki/User:Andrzej.obremski/Translating_Polish

Aby wrócić do poprzedniego okna terminalu, wciśnij Alt+F1.

Tworzenie systemu plików (formatowanie partycji)

Tworzenie partycji

Utwórz jedną lub wiele partycji z tablicą partycji MBR (ewentualnie GPT) programem 'gparted' lub trybie tekstowym np. fdisk /dev/sda (alternetywa dla GPT - 'parted').

Poniższe przykłady dotyczą trybu startowego Legacy-BIOS w odróżnieniu od UEFI (którego stare komputery nie mają).

UWAGA:

Zaznaczyć należy, że wybierając jedną partycję, to zawartość katalogu /boot znajduje się na partycji systemowej ( / ) i nie zawsze bootloader jest w stanie odczytać jej zawartość. Jednak w obecnych czasach bez problemu można zainstalować np. Ubuntu/Mint z bootloaderem GRUB2 na jednej partycji ext4, xfs, (btrfs?) i podobno f2fs, (zfs?).

Pomocne polecenia w trybie tekstowym:

blkid (wyświetla urządzenia dyskowe i partycje w systemie);

lsblk (wyświetla "drzewo" dysków/partycji wraz z punktami montowania).

Wybieramy system plików

Linux obsługuje wiele systemów plików, jednak każdy z nich ma swoje specyficzne cechy i przeznaczenie. Deweloperzy Gentoo rekomendują system do ogólnych zastosowań - ext4. Na dyskach SSD warto wyłączyć indeksowanie, gdyż przyspiesza to pracę dysku (jednak w przypadku awarii zasilania zwiększa awaryjność).

W przypadku dysku talerzowego HDD w laptopach polecam system XFS. Jest on, według mnie, szybszy ale w przypadku awarii zasilania bardziej awaryjny.

Możliwe jest też zastosowanie na laptopie systemu F2FS, który działał u mnie (z oddzielną partycją /boot) szybko z opcjami montowania: noatime, nodiscard,active_logs=4

Niektórzy użytkownicy rekomendują powyższy system plików dla SSD, a dla HDD - btrfs.

Formatujemy partycję startową (/boot) :

root # mkfs.ext4 /dev/sda1

Formatujemy partycję systemową (/) i wyłączamy na niej indeksowanie:

root # mkfs.ext4 /dev/sda2 -O ^has_journal

Przestrzeń wymiany (partycję swap) formatujemy poleceniem:

root # mkswap /dev/sda3

Rozpakowanie 'Stage 3'

Możemy ewentualnie włączyć partycję 'swap' (np. gdy mamy mało pamięci RAM):

root #swapon /dev/sda3

Tworzymy katalog /mnt/gentoo w którym montujemy partycję docelową instalacji:

root #mkdir /mnt/gentoo

root # mount /dev/sda2 /mnt/gentoo

UWAGA: W przypadku pełnego obrazu systemu (np. Funtoo GNOME) i kożystania z partycji /boot :root # mount /dev/sda1 /mnt/funtoo/boot

Po skopiowaniu 'stage 3' do partycji docelowej instalacji, wypakowujemy archiwum:

root #cd /mnt/gentoo

root # tar xpvf stage3-*.tar.xz --xattrs-include='*.*' --numeric-owner

UWAGA: Pomijam konfiguracje opcji kompilacji w pliku /etc/portage/make.conf , gdyż zostanie to ustawione w następnym etapie - po uruchomieniu nowego systemu. Pominięto też wybranie szybkiego serwera ze źródłami do kompilacji (mirror' u) - mirrorselect -i -o >> /mnt/gentoo/etc/portage/make.conf

'Chroot' do nowego systemu

Konfiguracja repozytorium 'Gentoo Ebuild' - utwórz katalog, jeżeli nie istnieje: mkdir --parents /mnt/gentoo/etc/portage/repos.conf

Skopiuj konfigurację repozytorium dostarczoną przez menedżer pakietów 'Portage' do docelowego katalogu:

root # cp /mnt/gentoo/usr/share/portage/config/repos.conf /mnt/gentoo/etc/portage/repos.conf/gentoo.conf

Kopiowanie informacji DNS w celu poprawnego połączenia sieciowego:

root #cp --dereference /etc/resolv.conf /mnt/gentoo/etc/

Dołącztaranie wymaganych punktów montowania:

root #mount --types proc /proc /mnt/gentoo/proc

root #mount --rbind /sys /mnt/gentoo/sys

root #mount --rbind /dev /mnt/gentoo/dev

root #mount --bind /run /mnt/gentoo/run

"Przejście" do nowego systemu:

root #chroot /mnt/gentoo /bin/bash

root #source /etc/profile

root #export PS1="(chroot) ${PS1}"

Montowanie partycji /boot (jeżeli kożystasz):

root # mount /dev/sda1 /boot

Pobierz "migawkę" repozytorium ebuild' ów Gentoo

root # emerge-webrsync

Pomijam wybór profilu, gdyż jest on już ustawiony w pobranym 'stage 3' (desktop/openrc): eselect profile list, eselect profile set ...

Pomijam aktualizację systemu: emerge --ask --verbose --update --deep --newuse @world, gdyż zostanie ona zrobiona w następnym etapie - po uruchomieniu nowego systemu. Pomijam również ustawienia dodatkowych flag USE w make.conf.

Konfiguracja strefy czasowej

Żeby ustawić strefę czasową dla Polski, wpisz:

root #echo "Europe/Warsaw" > /etc/timezone

root # emerge --config sys-libs/timezone-data

W przypadku korzystania z systemu Windows można ustawić zegar sprzętowy na czas lokalny w /etc/conf.d/hwclock (nie zalecam, lepiej zmienić ustawienia zegara w 'Windows').

Pomijam ustawienie polskiej lokalizacji: nano -w /etc/locale.gen; locale-gen; eselect locale list; eselect locale set ...;aktualizacja profilu:env-update && source /etc/profile && export PS1="(chroot) ${PS1}" - zostanie ona wybrana w następnym etapie po uruchomieniu nowego systemu.

Instalowanie jądra wymaganego do uruchomienia systemu

Niekiedy potrzebna jest instalacja dodatkowych sterowników (firmware) dla sprzętu: emerge --ask sys-kernel/linux-firmware

W celu przyśpieszenia procesu instalacji, zainstaluj "gotową" (skompilowaną) wersję:

root #emerge gentoo-kernel-bin

oraz bootloader, np. LILO:

root #emerge lilo

Więcej informacji konfiguracyjnych bootloader' ów w języku angielskim: Handbook:AMD64/Installation/Bootloader#Alternative 1: LILO

Ustawienia końcowe (przed pierwszym uruchomieniem)

Konfiguracja pliku 'fstab'

W pliku /etc/fstab określ montowane przy uruchomianiu systemu partycje - root ( / ) oraz (jeżeli są) boot i swap .Ostatnie pole określa kolejność sprawdzania systemu plików przez 'fsck' (jeżeli system był nieprawidłowo zamknięty). Partycja root powinna mieć ustawioną wartość 1, reszta partycji winna mieć wpisaną 2 (albo 0 jeżeli sprawdzanie systemu plików nie jest konieczne). Przykładowy plik /etc/fstab

/dev/sda1   /boot        ext4    defaults             0 2
/dev/sda3   none         swap    sw                   0 0
/dev/sda2   /            ext4    noatime              0 1

Nadaj nazwę swojemu komputerowi

root # nano -w /etc/conf.d/hostname

Ustaw hasło użytkownika 'root' (administratora)

root # passwd

Opcjonalnie dodaj konto "zwykłego" użytkownika

Dodanie i ustawienie hasła dla użytkownika andrzej wraz z dodaniem go do grupy users:

root # useradd -m -G users andrzej

root # passwd andrzej

Opcjonalnie ustaw fonty wyświetlane w terminalu

Ustawienia klawiatury dla języka polskiego (pl) :

root # nano -w /etc/conf.d/keymaps

Żeby ustawić klawiaturę i fonty dla bieżącej sesji wpisz: loadkeys pl ; setfont Lat2-Terminus16

"Resetowanie" systemu (zamknięcie systemu i ponowne uruchomienie)

Przed zrestartowaniem należy zainstalować DHCPCD, żeby móc uruchomić internet:

root ~# emerge dhcpcd

Jeżeli nie masz zainstalowanego bootloader'a (np. GRUB2):

root ~# emerge lilo

Przykładowy plik /etc/lilo.conf(zaczerpnięty ze Slackware Linux)

# Dodaje opcje uruchomieniowe kernela:
append="root=/dev/sda6 acpi=off doapm"

# Ustawienie powinno działać na większości komputerów, usuwa ona limit sektorów dysku:
lba32
# Jeżeli 'lba32' nie działa, użyj ustawienia 'linear':
#linear
# Ta opcja sprawia, że odczyt kernel'a i 'initrd' następuje dużo szybciel:
compact
# Zainstaluj LILO w MBR na urządzeniu:
boot = /dev/sda
map = /boot/.map

prompt
# This is given in tenths of a second, so 600 for every minute:
timeout = 1

# Override dangerous defaults that rewrite the partition table:
change-rules
  reset
# VESA framebuffer console @ 800x600x256
vga = 773
# Normal VGA console
#vga = normal

image = /boot/vmlinuz-5.15.32-gentoo-dist
  initrd = /boot/initramfs-5.15.32-gentoo-dist.img
  root = /dev/sda6
  label = gentoo
  read-only

Żeby wpisać konfigurację startową do MBR dysku:

root # lilo

Wyjdź ze środowiska 'chroot' i odmontuj wszystkie zamontowane partycje, potem wpisz "magiczną" komendę, po której okaże się czy Twój nowy system szczęśliwie wystartuje:

root #exit

root #cd

root #umount -l /mnt/gentoo/dev{/shm,/pts,}

root #umount -R /mnt/gentoo

root #reboot

Gdy uruchomisz nowe środowisko Gentoo, dokończ konfigurację graficzną GNOME.